Gia công phần mềm - Cơ hội lớn cho nhiều doanh nghiệp phần mềm Việt. Ảnh: CTV

- Dù biết rằng gia công phần mềm là một thị trường nhiều tiềm năng nhưng làm thế nào để biến từ cơ hội thành lợi thế của doanh nghiệp? Đây là câu hỏi đang rất cần được các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp và toàn thế giới CNTT trong đó có Việt Nam quan tâm tìm câu trả lời.

Tiềm năng lớn

Ông Nguyễn Trọng Đường, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghệ thông tin Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, hiện nay Việt Nam đang có hơn 1.000 công ty làm phần mềm sử dụng 48 ngàn lao động. Trong số đó có khoảng 200 công ty tham gia gia công phần mềm và các dịch vụ liên quan đến phần mềm cho các thị trường nước ngoài chính là Nhật, Bắc Mỹ và Tây Âu.

Mặc dù tới thời điểm này, doanh thu nội địa của ngành công nghiệp phần mềm Việt vẫn nhiều hơn doanh thu xuất khẩu song mức độ tăng trưởng của xuất khẩu lại đang lấn lướt nội địa từ 10-15%.

Năm 2007, tốc độ tăng trưởng trong lĩnh vực gia công phần mềm của Việt Nam đạt tới 64%với doanh 200 triệu USD. Một con số được đánh giá là rất khả dĩ.

Lý do của sự tăng trưởng này một phần là do thị trường nội địa khó khăn, bắt buộc doanh nghiệp phải tìm thị trường nước ngoài để phát triển.

Các chuyên gia CNTT phân tích, hiện tại khi mà tình hình lạm phát, khó khăn đang ảnh hưởng tới nền kinh tế của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung nhưng thị trường nước ngoài dù có khó khăn cũng vẫn còn đỡ hơn thị trường trong nước khi mà tất cả các bộ, ngành, địa phương đều cắt giảm chi tiêu.

Thị trường nội địa khó khăn tạo ra áp lực khiến các doanh nghiệp phải tìm kiếm và phát triển ở thị trường quốc tế. Và đó lại là một cơ hội tốt để gia công phần mềm của Việt Nam phát triển.

Khó nhất là tính chuyên nghiệp

Cho tới thời điểm này, dù được đánh giá cao về tiềm năng song Việt Nam vẫn là một quốc gia chưa để lại dấu ấn rõ nét trên bản đồ gia công phần mềm thế giới. Chúng ta chưa tận dụng được cơ hội từ sự chuyển giao các công đoàn gia công để chuyển dịch về phía có hàm lượng giá trị gia tăng cao trong chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu.

Theo các chuyên gia, vẫn còn đó rất nhiều vấn đề nóng bỏng về nguồn nhân lực làm gia công phần mềm cả về số lượng lẫn chất lượng. Song có lẽ vấn đề lớn nhất của các doanh nghiệp phần mềm Việt Nam khi tham gia thị trường gia công phần mềm đó là độ chuyên nghiệp.

Nhân công Việt Nam tiếp thu cái mới rất nhanh nhưng chuyên nghiệp, bài bản thì lại không bằng các quốc gia khác. Nếu nói tới tính nghiêm túc, tính kỷ luật, người Việt Nam không thể so sánh với nhân công Ấn Độ hay ngay cả quốc gia láng giềng là Trung Quốc.

Để khắc phục điểm yếu này, không có cách gì khác là xây dựng quy trình chất lượng quốc tế như CMMI (tiêu chuẩn quốc tế xác nhận độ trưởng thành về quy trình sản xuất phần mềm), hay chí ít phải là ISO. Hiện Việt Nam mới chỉ có 2 doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn CMMI mức 5, 10 doanh nghiệp đạt CMMI mức 4, mức 3 hoặc ISO 9001.

Hiện tại Bộ Thông tin và Truyền thông đang xúc tiến các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp làm CMMI gia công phần mềm một cách bài bản để có thể phát triển và đứng vững ở thị trường nước ngoài.

Với quan điểm yếu tố con người, nguồn nhân lực luôn là chiếc chía khoá để mở cánh cửa cho CNTT nói chung và lĩnh vực gia công phần mềm nói riêng phát triển, Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ dư thảo Quyết định ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho đào tạo nguồn nhân lực CNTT. Bộ cũng phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc xây dựng các chiến lược, quy hoạch phát triển nguồn nhân lực CNTT Việt Nam đến năm 2020…

Đây sẽ là cơ sở pháp lý cho việc xây dựng hệ thống hạ tầng, dịch vụ tập trung… nhằm khuyến khích các hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực CNTT trong đó có gia công phần mềm Việt Nam phát triển hiệu quả trong thời gian tới. 

Thuỷ Nguyên

(Theo VnMedia)