|
- Nhân lực CNTT hiện tại đang là vấn đề nhức nhối của ngành CNTT nước nhà. Trong khi số lượng cơ sở đào tạo gia tăng nhanh chóng thì chất lượng đào tạo vẫn khiến các nhà quản lý đau đầu. Số lượng sinh viên CNTT không tìm được việc làm hoặc làm không đúng ngành nghề còn rất phổ biến. Vậy làm thế nào để cải thiện tình hình này?
Được đánh giá là một trong những công ty hàng đầu về CNTT, Công ty Điện toán và Truyền số liệu (VDC) có số lượng nhân lực CNTT khá đông đảo. Phóng viên VnMedia đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Hoàng Liên, Giám đốc VDC, về vấn đề này nhằm giúp độc giả có cái nhìn bao quát hơn từ góc độ nhà tuyển dụng.
Ông đánh giá như thế nào về thực trạng đào tào và phát triển nguồn nhân lực CNTT hiện nay?
Theo tôi, thực trạng đào tạo nhân lực CNTT của Việt Nam hiện nay đang được cả xã hội cũng như các cơ quan quản lý nhà nước và các đơn vị kinh doanh rất quan tâm. Đây là một dấu hiệu rất đáng mừng cho việc phát triển nguồn lực này cả về chất lẫn về lượng. Tuy nhiên, nhân lực CNTT ở Việt Nam còn thiếu rất nhiều. Nhưng khái niệm “thiếu” ở đây là thiếu về nhiều mặt chứ không chỉ đơn thuần là thiếu về mặt số lượng. Ví dụ, có rất nhiều cử nhân tốt nghiệp có bằng CNTT nhưng vẫn không kiếm được việc làm, điều đó không có nghĩa là chúng ta thừa nhân lực mà nhân lực của chúng ta chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
|
Giám đốc công ty Điện toán và Truyền số liệu Vũ Hoàng Liên
|
Còn về chất lượng đào tạo CNTT hiện nay cũng đang có dấu hiệu được cải thiện. Ngày càng có nhiều các tổ chức, trung tâm, doanh nghiệp có những phương pháp và giải pháp đào tạo chuyên sâu hơn. Trước đây, nguồn nhân lực chỉ được đào tạo theo con đường đại học, nhưng nay có thêm nhiều trung tâm đào tạo theo kiểu chứng chỉ chuyên ngành liên quan đến công nghệ. Nguồn nhân lực được đào tạo trong nuớc cộng với được đào tạo ở nước ngoài và từ các chương trình hợp tác đào tạo sẽ tạo ra những chuyển biến tốt về nguồn lực CNTT ở nước ta. Và hy vọng trong thời gian tới chất lượng đào tạo sẽ trở nên tốt hơn, thiết thực hơn với nhu cầu thực tế sử dụng nguồn nhân lực.
Ngoài ra, các bạn trẻ Việt Nam có tố chất của sức trẻ cộng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế sẽ là một lợi thế cũng như cơ hội để các bạn trẻ tự học tập, tự đào tạo và phấn đấu theo kịp sự phát triển của khoa học kỹ thuật đang có xu hướng thay đổi từng ngày.
Tuy nhiên, một điều mà xã hội cũng như các cơ sở đào tạo cần phải quan tâm với nhân lực CNTT là ở phương pháp làm việc, ý thức trách nhiệm, tính tự giác cũng như nghiêm túc trong công việc. Còn khi đã đi làm thì doanh nghiệp sử dụng lao động lại cần phải quan tâm, phải đào tạo cho họ phương pháp làm việc chuyên nghiệp hơn để có thể đạt được những chuẩn mực nhất định.
Trong thời gian qua, chất lượng đào tạo nhân lực CNTT còn một số bất cập, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp đáp ứng yêu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp CNTT chưa cao. Theo ông, nhà tuyển dụng cần phải làm gì để có nguồn nhân lực như ý?
Khi tuyển dụng, doanh nghiệp cần nhân lực về lĩnh vực nào thì sẽ tuyển dụng theo chuyên ngành đó và sát với công việc sau này. Tuy nhiên, nhà tuyển dụng bao giờ cũng phải đào tạo bổ sung để người lao động có đủ năng lực và trình độ thực hiện được các công việc thực tế. Đó là việc mà bất kỳ nhà tuyển dụng nào cũng phải làm.
Đào tạo trong công việc cũng là một phương pháp phổ biến hiện nay không những ở trong nước mà cả ở nước ngoài (còn gọi là “training on job”). Giữa vấn đề tôi chỉ đơn thuần sử dụng người lao động với việc tôi vẫn sử dụng người lao động nhưng vẫn có phương pháp đào tạo trong quá trình sử dụng thì khả năng đáp ứng công việc sẽ tốt hơn và luôn đổi mới được trình độ cho người lao động. Việc đào tạo theo chứng chỉ, theo chương trình thì chỉ đáp ứng được trong 1 giai đoạn, 1 thời kỳ nhất định, còn đào tạo trong công việc sẽ là một quá trình liên tục và sát với nhu cầu thực tế hơn.
Hơn nữa, một cách khác để có thể đào tạo người lao động là cho họ những cơ hội mới được thử sức, được vận động, được tiếp cận thì họ sẽ phát huy hết khả năng và sẽ trưởng thành hơn.
Ngoài ra, một giải pháp đào tạo nhân lực theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp cũng là một cách để sinh viên sau khi ra trường có thể đáp ứng ngay được công việc của nhà tuyển dụng. Nhưng theo tôi, phương pháp này chưa thực sự khả thi. Vì khi sự phát triển công nghệ thông tin đang thay đổi từng ngày, quá trình đào tạo lại dài thì không có gì đảm bảo chắc chắn là hai bên sẽ thực hiện được đúng cam kết và cho chất lượng đầu ra theo như doanh nghiệp mong muốn.
Có ý kiến cho rằng, việc sắp xếp nhân lực vào đúng vị trí và đúng sở trường sẽ là động lực giúp kỹ sư IT phát huy tối đa năng lực bản thân, cho hiệu quả công việc rất cao. Theo ông, nhà tuyển dụng sẽ phải làm gì để có thể điều phối nhân lực theo đúng khả năng?
Thực ra để có thể sắp xếp nhân lực vào đúng vị trí, đúng năng lực thì trước hết cần phải có một phương pháp đánh giá được kết quả, năng lực của người lao động. Đây là điều quan trọng nhất, cần nhất nhưng lại là cái yếu nhất hiện nay. Nếu chúng ta làm tốt được khâu này thì sẽ làm tốt được nhiều cái khác nữa. Thường cái yếu này lại thuộc về cán bộ quản lý. Ngoài năng lực chuyên môn ra họ còn phải có trách nhiệm, năng lực và phương pháp quản lý. Cán bộ quản lý của ta thường đánh giá nhân viên theo cảm tính chủ quan và chưa có các phương pháp áp dụng thích hợp để đánh giá.
Ngoài phương pháp đó ra còn có công cụ đãi ngộ: Khái niệm đãi ngộ ở đây có hai chiều thưởng phạt. Phạt ở đây không hẳn là phạt mà là để cho người lao động có trách nhiệm với công việc hơn. Còn phần thưởng mới đem lại giá trị cho người lao động mới là điều quan trọng. Đại ngộ thì tạo ra động lực, có động lực thì người lao động mới phấn đấu, mới bộc lộ hết khả năng của mình. Khi đó cán bộ quản lý sẽ biết cách sắp xếp nhân lực vào đúng vị trí sở trường của anh ta.
Mặt khác, doanh nghiệp cũng phải có cơ chế thay đổi: Có cơ chế thì ta có thể thay đổi người kém bằng người giỏi hơn, người đã giỏi rồi sẽ được đưa vào những vị trí tốt hơn nữa. Khi đó, việc thay đổi người mạnh hơn sẽ tạo ra cơ chế mạnh lên và thu nhập sẽ cao lên. Sự thay đổi không đơn thuần theo vị trí làm việc mà tổng hoà toàn bộ yếu tố vận động chung. Tất cả sự thay đổi đó sẽ kéo theo khả năng sử dụng người đúng vị trí.
VDC được đánh giá là một công ty hàng đầu về CNTT. Xin ông cho biết những khó khăn của doanh nghiệp gặp phải khi tuyển dụng?
Khó khăn nhất đối với nhà tuyển dụng chính là phương pháp đánh giá. Trong quá trình tuyển dụng chúng ta không thể đánh giá hết được trình độ chuyên môn cũng như phẩm chất thực sự của người được tuyển dụng. Chúng ta không chỉ cần người có chuyên môn mà còn cần phải có phẩm chất tốt, văn hoá tốt. Điều đó mới là cái khó nhất. Hơn nữa việc tìm kiếm được cán bộ có trình độ chuyên môn cao, cán bộ quản lý, cán bộ cao cấp là lại càng khó hơn.
Xin cảm ơn ông!
Tuệ Minh
(theo VnExpress)
|