Trong cuộc bàn tròn trực tuyến trên VietNamNet về chủ đề Internet và thế hệ trẻ, nguyên Bộ trưởng Bộ BCVT Đỗ Trung Tá đã nhấn mạnh về thành quả sau 10 năm Internet có mặt tại Việt Nam:

"Đến hôm nay, năm 2007, chúng ta đã có 18,64% dân số sử dụng Internet. Internet của chúng ta không chỉ dùng ở Viện nghiên cứu, trường ĐH, mà đã vào 100% các doanh nghiệp lớn, các tổng công ty nhà nước, các bệnh viện TW, 98% các trường THPT, 50% các trường THCS và đang len lỏi dần xuống vùng nông thôn qua các điểm Bưu điện VH xã, để người nông dân, các cháu thanh thiếu niên có thể học tập, làm quen dần. Qua đó, chính những cháu học sinh sau này sẽ là người giáo viên hỗ trợ chúng ta phổ cập khả năng ứng dụng Internet trên toàn quốc."

"...Chúng ta có thể tự hào rằng tốc độ phát triển Internet và mật độ sử dụng của Việt Nam đã gấp đôi mức bình quân trong khu vực Đông Nam Á, vượt mức bình quân của thế giới. Nếu xét về số lượng người sử dụng Internet, chúng ta xếp thứ 17 trong số 20 nước có dân số Internet đông nhất. Về mật độ sử dụng, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan, Trung Quốc, Philippines, Indonesia..."

"Có thể nói với tiềm năng của tỉ lệ dân số trẻ, sự quan tâm tới GD-ĐT của Việt Nam để nâng cao tri thức của thanh thiếu niên, nỗ lực thu hẹp khoảng cách số giữa nông thôn và thành thị, các doanh nghiệp cũng nỗ lực tiếp cận công nghệ mới, phục vụ hoạt động kinh doanh của mình... Internet Việt Nam 10 năm qua đã rất khởi sắc."

Từ những đánh giá của G.S. TSKH Đỗ Trung Tá, chúng ta có thể thấy rằng dù xuất phát muộn hơn, nhưng Internet tại Việt Nam đã có những bước phát triển ấn tượng hơn hẳn so với các nước trong khu vực, và đang tiếp tục được phổ cập tới mọi người dân với tốc độ nhanh chóng, nhờ vào mạng lưới hơn 8000 điểm Bưu điện VH xã và các chương trình đưa Internet về nông thôn của Đảng, Chính phủ và TW Đoàn thanh niên.

Xoá đói giảm nghèo, phát triển xã hội bằng Internet

"Chỉ trong năm 2006 thôi, đã có thể nhận thấy quá trình hội nhập và cam kết trong WTO của ICT Việt Nam là tương đối tốt đẹp. Trong kế hoạch giai đoạn 2010 - 2020, Bộ BCVT đã thông qua chiến lược "Cất cánh" với những chỉ tiêu hết sức cụ thể và đã được Thủ tướng phê duyệt.

Theo kế hoạch này, đến năm 2020, bức tranh ICT của Việt Nam sẽ như một nước tiên tiến, với sự hội tụ mạnh mẽ của các dịch vụ viễn thông, Internet và truyền thông, dựa trên nền tảng công nghệ số. Chúng ta sẽ được chứng kiến sự hội tụ mạnh mẽ của các dịch vụ cố định và di động. Mọi người sẽ được hưởng thụ lợi ích của CNTT khi chúng ta thực sự tham gia vào nền kinh tế mạng. 
 

Với hơn 8000 điểm BĐVHX được cung cấp mọi dịch vụ ICT, điện thoại IP giá rẻ sẽ tràn ngập mọi vùng nông thôn, làng xã. Có thể nói xã hội thông tin lúc đó sẽ cung cấp thông tin ở mọi lúc mọi nơi, làm cho người dân cảm thấy CNTT đúng là thành quả của sự nghiệp đổi mới, giúp người dân hưởng lợi rất nhiều.

Người dân nông thôn qua tìm tòi sử dụng cũng sẽ có đóng góp phát triển, lấy CNTT và Internet làm công cụ xoá đói giảm nghèo, nâng cao dân trí. Việt Nam sẽ nhanh chóng sánh vai với các nước phát triển về CNTT, đưa CNTT và Internet phổ thông trên khắp đất nước".

Về viễn cảnh của mô hình các điểm Bưu điện VH xã trong 10-20 năm nữa, G.S., TSKH Đỗ Trung Tá cũng đưa ra những kỳ vọng mà mình đã ấp ủ từ bao lâu nay:

"Hiện các điểm BĐVH xã hiện rất gần gũi với người dân, đến mức chân đất cũng đi vào được, rất thoải mái. Từ anh bộ đội cho đến cháu thiếu nhi, người trong làng lẫn ngoài làng... ai cũng có thể vào đọc thông tin, gọi điện hay sử dụng Internet. Nhiều người đã nói BĐVHX là "không thể thiếu được" trong cuộc sống thường ngày của họ.

Ví von một chút, vai trò của BĐVHX gần giống như đình làng ngày xưa vậy. Thậm chí, tôi còn muốn BĐVHX biến thành những trung tâm kinh tế thương mại nhỏ của làng. Người dân có thể ra đó bán hàng, gửi hàng, mua hàng... tạo điều kiện cho dịch vụ của làng đó phát triển. Hiện nhiều người dân cũng đã sử dụng điểm BĐVHX để làm ra tiền rồi.

Tôi muốn các điểm này mang tính dịch vụ, mang tính kinh tế, giao dịch cao hơn nữa cho người sử dụng. Có thể các điểm này sẽ trở thành trung tâm ICT cộng đồng. Mỗi điểm VH xã không chỉ là 1 máy điện thoại, 1 vài cái máy vi tính mà phải là nhiều máy điện thoại, nhiều máy tính.

Quan trọng nhất là trang thiết bị tại đây phải do chúng ta tự chế tạo, từ máy tính giá rẻ, chuyển mạch mềm, điện thoại IP... ở quy mô nhỏ ta hoàn toàn có thể làm "ngon". Nói tóm lại, Việt Nam mình phải làm sao đưa được nội lực của mình vào trong đó."

"Phải đưa Internet đến được 60-70% dân số!"

Trong một lần trả lời phỏng vấn VietNamNet nhân dịp Xuân Đinh Hợi 2007, nguyên Bộ Trưởng Bộ BCVT lúc đó đã đánh giá về ý nghĩa của việc đưa Internet về vùng sâu vùng xa, cho người dân nông thôn có cơ hội tiếp nhận tri thức mới:

"...phải nói Internet đã về làng thật, và người nông dân bây giờ đi làm đã có người mang máy di động thật."

"Khoảng năm 2004, khi lãnh đạo Bộ BCVT quyết định không còn độc quyền công ty và cạnh tranh trên tất cả các loại hình dịch vụ, tôi cũng đã nảy ra một ý kiến và nói với anh chị em là liệu ta có thể đưa Internet về làng, và để người nông dân có thể có "máy di động giắt cạp quần hay không?".

Tập trung suy nghĩ của anh em về hai lĩnh vực này, lúc đó có người nói là: "Thủ trưởng hơi vội, hơi "bốc" trong chuyện này". Nhưng bây giờ nhìn lại, thì phải nói Internet đã về làng thật, và người nông dân bây giờ đi làm đã có người mang máy di động thật.

Như mới đây, di động còn cung cấp cả Internet nữa, thì rõ ràng điều kiện để Internet về làng, Internet phổ cập đến vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo và bưu điện các xã là đương nhiên, là chuyện rất bình thường chứ không phải điều gì quá khó khăn so với khả năng của chúng ta.

Chính vì vậy, chúng ta đã nghe rất nhiều thông tin cảm động, ví dụ như người nông dân bán cá, bán bưởi và những nông sản của mình qua mạng. Và khi mạng lưới Internet bị trục trặc thì người nông dân cũng phản hồi, kêu cứu rất quyết liệt. Nghĩa là, họ đã làm quen với những phương tiện hiện đại này và cảm thấy không thể thiếu được.

Như vậy là chúng ta đã đi quá nhanh trong vấn đề Internet. Báo Bưu điện Băng Cốc (Bangkok Post) có nói rằng, năm 2006, Việt Nam đã thắng Thái Lan số lượng người sử dụng Internet nhiều hơn, và thu hút được Intel đầu tư xây dựng nhà máy chip.

Có thể nói dân trí của người Việt Nam có khả năng tương thích với công nghệ mới rất tốt, và đây là một điều kiện thuận lợi. Chỉ trong một thời gian ngắn nữa thôi, tôi nghĩ chúng ta có thể tăng số người phổ cập Internet lên khoảng 50% dân số. Nếu để ý rằng chúng ta có tới 60-70% dân số là lớp trẻ, thì việc đưa Internet đến 60-70% dân số có lẽ cũng là việc không khó.

B.M (tổng hợp)