- Trong buổi làm việc sáng nay với lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đã đặt câu hỏi: Chúng ta có thời cơ để phát triển vượt bậc cho CNTT hay không? Theo Phó Thủ tướng, một trong những thời cơ của Việt Nam hiện nay đó là nhu cầu về nguồn lực CNTT đã tăng vọt.

Với khuôn khổ 2 tiếng rưỡi làm việc của Phó Thủ tướng, vấn đề trọng tâm được nhắc tới nhiều nhất đó là đào tạo, phát triển nguồn nhân lực CNTT. Đây cũng chính là một trong số những phương hướng đẩy nhanh ứng dụng và phát triển CNTT của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Đào tạo nguồn nhân lực CNTT là nhiệm vụ số một!

Trong bản báo cáo với Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Lê Doãn Hợp đã khẳng định, phát triển nguồn nhân lực CNTT là yếu tố then chốt có ý nghĩa quyết định đối với việc phát triển và ứng dụng CNTT, Bộ TT&TT đã đặt nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực CNTT trên hai trụ cột: Công nghiệp thông tin và Công nghệ thông tin.

Trong những năm qua, nguồn nhân lực CNTT nước ta liên tục tăng trưởng mạnh mẽ. Theo thống kê sơ bộ, hiện tại nước ta có khoảng 35 ngàn lao động trực tiếp trong các doanh nghiệp phần mềm (trên 95% có chuyên môn CNTT), khoảng hơn 20 ngàn lao động trong các doanh nghiệp nội dung số và dịch vụ CNTT (khoảng 65% có chuyên môn CNTT hoặc điện tử, viễn thông), gần 100 ngàn lao động trong các doanh nghiệp điện tử, phần cứng máy tính (khoảng 70% có chuyên môn về điện tử, viễn thông hoặc CNTT), gần 100 ngàn lao động trong các doanh nghiệp viễn thông (với 60% có chuyên môn về điện tử, viễn thông hoặc CNTT) và ước tính khoảng 90 ngàn nhân lực chuyên trách ứng dụng CNTT trong các tổ chức, doanh nghiệp thuộc ngành khác.

Ở thời điểm này, nhu cầu nhân lực CNTT Việt Nam đã vượt quá khả năng đáp ứng của hệ thống đào tạo, mặc dù chỉ tiêu tuyển sinh cho ngành này đã tăng mạnh trong thời gian qua. Để đảm bảo phát triển nguồn nhân lực CNTT đáp ứng nhu cầu trong nước và tiến tới xuất khẩu, cần có các biện pháp, giải pháp mạnh, kèm theo việc cho phép áp dụng một số cơ chế chính sách đặc thù trong đào tạo nguồn nhân lực CNTT, nhất là đào tạo hệ đại học và cao đẳng CNTT. Cần có các cơ chế chính sách cởi mở, thông thoáng hơn trong việc thành lập các trường đào tạo CNTT nhằm huy động tối đa các nguồn lực từ nhà nước, doanh nghiệp và xã hội đầu tư vào lĩnh vực này.

Cần cho phép các trường được thêm quyền chủ động, tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong các vấn đề như chi tiêu và cách thức tuyển sinh, chương trình và giáo trình, học phí cũng như các vấn đề liên quan đến quản lý tài chính, đầu tư và các hoạt động của trường. Về mặt chính sách, Bộ TT&TT đã hoàn thiện, chuẩn bị phê duyệt theo ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực CNTT đến năm 2020 với mục tiêu trọng tâm: Tăng tỷ lệ phổ cập CNTT ở cấp phổ thông lên 80% và phục vụ cho phát triển đất nước trong thời đại đổi mới và hội nhập quốc tế.

Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cũng đã thẳng thắn thừa nhận, trong công tác ứng dụng CNTT và đào tạo nguồn nhân lực ngành còn tồn tại 4 khuyết điểm: Chỉ đạo thiếu sâu sát và cụ thể; Đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực CNTT hiệu quả còn thấp so với đầu tư đã bỏ ra; Việc xã hội hoá cho đào tạo nguồn nhân lực CNTT chưa cao, quản lý chưa tốt và định hướng cũng chưa rõ; Định hướng cho đào tạo nguồn nhân lực CNTT và cấp quản lý hiệu quả chưa nhiều.

Để đổi mới phương thức đào tạo, Bộ sẽ tập trung triển khai bốn hướng lớn trong đó có tập trung làm chuyển biến nhận thức trong đào tạo nguồn nhân lực CNTT, trong đó tập trung ba vấn đề lớn đó là coi tập trung đào tạo nguồn nhân lực CNTT là để khai thác tốt nhất hội nhập quốc tế và để chỉ đạo chiều sâu; coi đào tạo nguồn nhân lực CNTT chính là việc làm cần thiết để phát triển kinh tế nhanh, bền vững; đào tạo nguồn nhân lực CNTT là nhiệm vụ số một của Bộ.

Định hướng thứ hai đó là đổi mới tư duy đào tạo. Tập trung đào tạo có quy hoạch, có định hướng cụ thể, học để làm, làm để học và học để làm tốt hơn. Đào tạo nguồn nhân lực CNTT phải quan tâm cả chất lượng, số lượng, lấy chất lượng là trọng tâm và luôn luôn coi chất lượng làm trọng tâm phấn đấu.

Nội dung đào tạo là định hướng thứ ba được đặt ra. Trước hết phải đào tạo thầy. Đào tạo đại trà, đào tạo mũi nhọn, đào tạo công nhân kỹ thuật bậc cao với nhiều hình thức: đào tạo chính quy, đào tạo tại chức, đào tạo từ xa, đào tạo bổ túc, đào tạo kèm cặp, đào tạo theo chuyên đề, chuyên sâu... Tất cả các hình thức đều nhằm xã hội hoá đào tạo.

Định hướng thứ tư mà Bộ TT&TT mong Phó Thủ tướng ủng hộ đó là ngân sách nhà nước cần đầu tư tăng thêm để kích cầu. Đây là cách tốt nhất để mọi cấp, mọi ngành, doanh nghiệp và gia đình cùng vào cuộc đầu tư cho ứng dụng CNTT và đào tạo nguồn lực CNTT. Cùng với đó, cần phải tích cực xã hội hoá, thu hút các nguồn lực quốc tế, các doanh nghiệp, các cá nhân, các hội nghề nghiệp cùng chung tay thực hiện.

Cuối cùng, theo Bộ trưởng Lê Doãn Hợp, cần phải có một cơ quan chỉ đạo điều hành đủ mạnh và thống nhất để làm tốt hơn.

Thời cơ để CNTT phát triển vượt bậc

Tiếp nhận những ý kiến của Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cùng các lãnh đạo của Bộ TT&TT, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã đặt câu hỏi: "Bây giờ chúng ta có thời cơ để tạo nên sự phát triển vượt bậc cho CNTT không?". Phó Thủ tướng cho rằng có, và thời cơ ở đây chính là nhu cầu về sử dụng nguồn lực CNTT đã tăng vọt.

Phó Thủ tướng dẫn chứng, hiện nay các nhà đầu tư CNTT nước ngoài vào Việt Nam với quy mô lớn như vậy đương nhiên nhu cầu nhân lực được đặt ra. Để đáp ứng được nhu cầu nhân lực, theo Phó Thủ tướng phương châm chung là cần phải đào tạo đạt chuẩn, đào tạo theo chuẩn và đào tạo theo nhu cầu xã hội.

Một thời gian Bộ Giáo dục và đào tạo cũng đã xây dựng chuẩn giáo dục CNTT tuy nhiên vẫn chưa thực hiện được. Phó Thủ tướng cho rằng Việt Nam nên học tập và xây dựng chuẩn theo kinh nghiệm của quốc tế, những nước đã đi trước sớm có chuẩn về đào tạo CNTT. Hai Bộ TT&TT cùng Giáo dục Đào tạo sẽ phối hợp xây dựng nên chuẩn đào tạo CNTT cho các trình độ, chậm nhất trong vòng 5 tháng phải được hoàn thành.

Theo Phó Thủ tướng, để thu hút các doanh nghiệp CNTT, viễn thông lớn cùng tham gia vào quá trình đào tạo, chúng ta khuyến khích họ mở trường bên cạnh những trường đào tạo về CNTT của nhà nước đã có.

Không chỉ đánh giá cao tới vấn đề đào tạo nhân lực CNTT, buổi làm việc sáng nay, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cũng đã ghi nhận những nỗ lực của đội ngũ lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông đã sớm ổn định về tổ chức, triển khai nhanh chóng, nghiêm túc, đảm bảo các hoạt động của Bộ đúng định hướng, liên tục, kịp thời và không bị gián đoạn dù Bộ mới chính thức hoạt động trong hai tháng qua...

Bộ Thông tin và Truyền thông đã xác định rõ những công việc trọng tâm đến năm 2010 và những công viêc cần dồn sức hoàn thành trong năm 2008 tới đó là: Chính sách về quản lý viễn thông; Phương án dịch vụ công ích cho Bưu chính; Đẩy mạnh phát triển công nghiệp CNTT; Ứng dụng CNTT trong giai đoạn mới; Xác định cách làm của Đề án 112 để tiếp nhận và giải quyết trong thời gian tới; Thống nhất kế hoạch mới của Ngành trong năm 2008; Làm việc với các địa phương, các tổ chức quốc tế, các đại sứ quán để xác lập các nội dung quan hệ; Tập trung giải quyết dứt điểm những vấn đề thời sự về báo chí, bản quyền, xây dựng cơ bản...; Xây dựng ba Luật: Luật Bưu chính; Luật Viễn thông và Luật Tần số vô tuyến điện và sửa đổi hai Luật Báo chí và Luật Xuất bản.

Bài, ảnh: Thuỷ Nguyên

(Theo VnMedia)